Prof. dr. Wolfgang Benedek održao predavanje na Univerzitetu u Sarajevu | „Kršenja međunarodnog humanitarnog prava i ljudskih prava u Ukrajini“
Gostujuće predavanje prof. dr. Wolfganga Benedeka, voditelja istraživačke misije OSCE Moskovskog mehanizma o situaciji u Ukrajini i počasnog doktora Univerziteta u Sarajevu, održano je u ponedjeljak 9. maja 2022. godine u organizaciji Univerziteta u Sarajevu, Evropskog regionalnog MA programa demokratije i ljudskih prava u Jugoistočnoj Evropi (ERMA), te Centra za ljudska prava.
Riječi dobrodošlice prof. dr. Wolfgangu Benedeku uputio je prof. dr. Rifat Škrijelj, rektor Univerziteta u Sarajevu, te je prilikom pozdravnog obraćanja naglasio da je profesor Benedek, inače počasni građanin grada Sarajeva i počasni doktor Univerziteta u Sarajevu, dao neprocjenjiv doprinos istini i pravdi u našoj zemlji. „Nažalost, i pored naše iskrene nade da je agresija na Bosnu i Hercegovinu posljednji rat na području Evrope, danas smo opet svjedoci stradanja nedužnih civila u ratu u Ukrajini kao i kršenju osnovnih ljudskih prava, te ogromnih materijalnih razaranja civilnih objekata“, naveo je rektor Škrijelj te istakao da je misija prof. Bendeka od presudnog značaja za ukupne napore usmjerene ka izgradnji mira i promociji i zaštiti ljudskih prava, te da današnjim predavanjem Univerzitet u Sarajevu ima privilegiju da, zahvaljujući podršci prof. Bendeka, da svoj skromni doprinos u širenju istine o dešavanjima u Ukrajini.
Prof. dr. Asim Mujkić, ERMA direktor, je tokom kratkog uvodnog govora istaknuo da je posebna čast za Sarajevo, njegov univerzitet i ERMA program za demokratiju i ljudska prava čiji je profesor Benedek jedan od osnivača, što je na ovaj poseban dan s nama podijelio nalaze Izvještaja o kršenju ljudskih prava i međunarodnog humanitarnog prava u Ukrajini. "Nema boljeg načina da obilježimo ovaj dan, dan europskih vrijednosti, od ovoga kojim izražavamo svoju privrženost ljudskim pravima i solidarnost s narodom Ukrajine i njegovim nedužnim žrtvama".
Ukrajina je 3. marta 2022. godine, uz podršku 45 država članica OSCE-a, pokrenula Moskovski mehanizam koji predviđa poziv misiji eksperata da istraži određeno pitanje u vezi sa tzv. ljudskom dimenzijom OSCE-a na teritoriji zemlje članice. Izabrana je tročlana ekspertska misija čiji je član, među ostalima, i prof. dr. Wolfgang Benedek, sa Instituta za međunarodno pravo i međunarodne odnose, te Evropskog centra za obuku i istraživanje ljudskih prava i demokratije Univerziteta u Grazu. Misija je svoje nalaze predstavila Stalnom vijeću OSCE-a 13. aprila 2022. godine u izvještaju pod naslovom „Izvještaj o kršenju ljudskih prava i međunarodnog humanitarnog prava: ratni zločini i zločini protiv čovječnosti počinjeni u Ukrajini od 24. februara 2022.“ koji je dostupan ovdje.
U okviru predavanja o temi „Kršenja međunarodnog humanitarnog prava i ljudskih prava u Ukrajini“ prof. dr. Wolfgang Benedek je podsjetio da je Moskovski mehanizam jedinstveno sredstvo za brzo istraživanje navodnih kršenja ljudskih prava i međunarodnog humanitarnog prava. Misija eksperata kojom predsjedava profesor Benedek izradila je prvi izvještaj međunarodnog istražnog tijela o ratnim zločinima i zločinima protiv čovječnosti u Ukrajini. Ključni nalazi ukazuju na jasne obrasce kršenja međunarodnog humanitarnog prava vojne okupacije od strane Ruskih snaga, nerijetko čak i direktnim napadima na zdravstvene i obrazovne ustanove. Kad je u pitanju međunarodno pravo ljudskih prava misija je zabilježila brojne informacije o nizu kršenja kao što su ciljano ubijanje, prisilni nestanci ili otmice civila, uključujući novinare i lokalne zvaničnike, koje prati pojačano prisustvo rodno zasnovanog nasilja.
Profesor Benedek navodi da ovi nalazi pokreću pitanje mogućih alata za utvrđivanje odgovornosti, jer počinioci moraju biti procesuirani. Također, naglasio je da se predavanje održava na Dan Evrope, dok Rusija ovaj dan slavi kao Dan pobjede, što predstavlja svojevrstan antagonizam uzevši u obzir međunarodnu agresiju koja na kocku stavlja evropske vrijednosti kao što su ljudska prava i demokratija.
……
Kratka biografija
Profesor Wolfgang Benedek je bio dugogodišnji šef Instituta za međunarodno pravo i međunarodne odnose i direktor Evropskog centra za obuku i istraživanje za ljudska prava i demokratiju Univerziteta u Grazu. Njegovi glavni istraživački interesi su u oblasti ljudskih prava, ljudske bezbjednosti i regulacije interneta, kao i međunarodnog ekonomskog prava gdje je fokusiran na Svjetsku trgovinsku organizaciju i globalno upravljanje. Posebno se interesuje i za jugoistočnu Evropu i Afriku. Predaje međunarodno pravo i pravo ljudskih prava, međunarodno ekonomsko pravo, ljudska prava na Balkanu i upravljanje informacionim društvima kao predavač na Diplomatskoj akademiji u Beču, kao i na univerzitetima u Ljubljani, Veneciji i Sarajevu. Počasne doktorate dodijelili su mu Univerzitet u Sarajevu i Univerzitet u Prištini za vođenje pomoći tim univerzitetima tokom i nakon rata. Počasni je građanin Sarajeva te suosnivač i dugogodišnji šef Svjetskog univerzitetskog servisa Austria, a trenutno je predsjednik njegovog nadzornog odbora. Bio je izvjestilac OSCE-a u okviru Moskovskog mehanizma za Čečeniju (2018), Bjelorusiju (2020) i Ukrajinu (2022).
